Voltage
විද්යුත් පරිපථ(Electric Curcit) තුලින් ආරෝපිත ඉලෙක්ට්රෝන ප්රවාහයක් ගලා යාම සදහා එම ආරෝපිත ඉලෙක්ට්රෝන මත ඇති කරනු ලබන බලය හෝ පීඩනය වෝල්ටීයතාවය(Voltage) ලෙසින් අර්ථ දක්වා ඇත. මෙලෙස කිසියම් වෝල්ටීයතාවය ක් යටතේ ඉලෙක්ට්රෝන ප්රවාහයක සිදු වන ගලා යාම විද්යුත් ධාරාව(Electric Current) ලෙසින් හැදින් වේ. විද්යුත් ක්ෂේත්රයක්(Electric field) තුල පවතින ලක්ෂ්ය න් දෙකක් අතර පවතින විද්යුත් විභව වෙනසද වෝල්ටීයතාවය ලෙසින් හදුන්වනු ලබන අතර වෝල්ටීයතාවය වැඩි වන තරමට එම ලක්ෂ්යයන් හරහා ගලනු ලබන විද්යුත් ධාරා ප්රවාහය ද වැඩි වේ.
එනම් වෝල්ටීයතාවය යනු,
" ස්ථිතික විද්යුත් ක්ෂේත්රයක් තුල ඇති ලක්ෂ්යයන් දෙකක් අතර ඒකක ආරෝපණයක් චලනය කිරීම සදහා අවශ්ය වන කාර්යය ප්රමාණය. " ලෙසින් අර්ථ දැක්වේ.වෝල්ටීයතාවය සාමාන්යයෙන්;
- විද්යුත් පීඩනය (Electric pressure )
- විද්යුත් ආතතිය (Electric tension )
- විද්යුත් විභව වෙනස (Electric potential difference )
- EMF (Electro - motive force)
වෝල්ටීයතාවය ඉංග්රීසි හෝඩියේ කැපිටල් අක්ෂර වන "V" හෝ "E" භාවිතා කරමින් සංකේතාත්මක ව නිරූපනය කරනු ලබයි. සාමාන්යයෙන් "V" අක්ෂරය ඕම් නියමය(Ohm's low) වැනි ගණිතමය සමීකරණ වල වෝල්ටීයතාවය නිරූපණය කිරීම සදහා භාවිතා කරනු ලබන අතර ඉද හිට "E" අක්ෂරයද මේ සදහා භාවිතා කරන අවස්ථා දැකිය හැකිය. "E" අක්ෂරය සාමාන්යයෙන් EMF (Electro - motive force) හි වෝල්ටීයතාවය නිරූපනය කිරීම සදහා භාවිතා වේ.
Unit of Voltage
වෝල්ටීයතාවය මැනීම සදහා භාවිතා කරනු ලබන සම්මත ඒකකය සදහා වෝල්ට් (Volts) ලෙසින් එම නම යොදා ඇත්තේ ඉතාලි ජාතික භෞතික විද්යාඥයෙක් වූ Alessandro Volta ට සිදු කරන ගෞරවයක් වශයෙනි. ඔහු විසින් පළමු වරට විද්යුත් ආරෝපණ ගබඩා කල හැකි බැටරිය ලෙසින් හැදින්වෙන රසායනික විද්යුත් කෝෂ නිර්මාණය හා ඒ ආශිත්ර පරීක්ෂණ සිදු කරන ලදි.
වෝල්ටීයතා ඒකකය " විද්යුත් පරිපථයක් තුල සලකනු ලබන ලක්ෂ්යයන් දෙකක් අතර ඒකක ඇම්පියර් එකක (1 Ampere) විද්යුත් ධාරා ප්රවාහයක් ගැලීමේ දී , වොට් එක ක (1 Watt) විද්යුත් ශක්ති ප්රමාණයක් විසුරුවා හරී නම් , සලකනු ලබන ලක්ෂ්යයන් දෙකෙහි විභව වෙනස එහෙමත් නැත්තන් විභව අන්තරය වෝල්ට් ඒකක එකක් (1 Volts) " ලෙසින් අර්ථ දක්වා ඇත.
වෙනත් වචන වලින් ප්රකාශ කල හොත් , වෝල්ටීයතාවය වෝල්ට් එක ක (1 Volts) විභව වෙනසක් යටතේ පවතින ස්ථාන දෙකක් අතර කූලෝම් එක ක (1 coulomb) ආරෝපණ ප්රමාණයක් චලනය කිරීම සදහා ජූල් එක ක (1 joule) ශක්තියක් වැය වන බවයි.
ගණිතමය වශයෙන්, වෝල්ටීයතාවය පහත පරිදි ප්රකාශ කල හැකිය:
Voltage (V) = Work Done(W)/Charge (Q)
මෙහිදී , සිදු කරනු ලබන කාර්යය ප්රමාණය joules මගින් මැන ගැනීම සිදු කරනු ලබන අතර , ආරෝපණ ප්රමාණය Coulombs මගින් මැන ගැනීම සිදු කරනු ලබයි.
ඒ නිසා,
Voltage = joules/CoulombsType of Voltage
වෝල්ටීයතා මට්ටම් (𝒗𝒐𝒍𝒕𝒂𝒈𝒆 𝒍𝒆𝒗𝒆𝒍) අනුව සහ ධ්රැවීයතාවයන්හි (𝒑𝒐𝒍𝒂𝒓𝒊𝒕𝒚) සිදු වන වෙනස් කම් වල ස්වාභාවය අනුව වෝල්ටීයතාවය කාණ්ඩ කිහිපයක් යටතේ වර්ගීකරණය කිරීම සිදු කර ඇත.
DC Voltage
එක් දිශාවකට පමණක් ගලා යනු ලබන ඒක දිශානුගත විද්යුත් ධාරාවන් සෘජු ධාරාවන් ලෙසින් හැදින්වේ. සාමාන්යයෙන් DC බල සැපයුම් ලෙසින් ධ්රැවීයතාවය පැහැදිලිව නිවරදි ලෙසින් සදහන් කර ඇති විද්යුත් කෝෂ උදාහරණ ලෙසින් පෙන්වා දිය හැකිය. එවැනි ආකාරයේ බල සැපයුම් තුල DC ආකාරයෙන් විද්යුත් ශක්තිය ගබඩා කර තැබීමේ හැකියාව පවතී. එයට ධනාත්මක සහ සෘනාත්මක වශයෙන් ස්ථීර ධ්රැවීයතාවයක් පවතී. DC නිරූපණය කිරීම සදහා ± සංඥා වන්ට අමතරව කෙටි ඉරක් සමග තිත් තුනක් භාවිතා කරමින් (⎓) සංකේතාත්මක ව දක්වනු ලබයි.
DC වෝල්ටීයතාවයන් මගින් විද්යුත් ධාරාව එක් දිශාවකට පමණක් යොමු කරන බැවින් නිවරදි ධ්රැවීයතාවයන් යොදා ගනිමින් විද්යුත් පරිපථයන්ට හෝ බැරයන්ට සම්බන්ධ කිරීම සිදු කල යුතුය. කිසියම් හෝ ක්රමයකින් ධ්රැවීයතා අග්රයන් මාරු කර සම්භන්ද කිරීම මගින් විද්යුත් පරිපථ තුල හානි ඇති වී විනාශ වීමට හේතුවක් විය හැකිය.
Comments
Post a Comment